ရင္တြင္းစကား

မိမိ သိသမွ်ေသာ Economics ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သင္ခန္းစာ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ Accounting, Finance ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ သင္ခန္းစာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေစတနာသန္႔သန္႔ျဖင့္ ေဝမွ်ထားပါသည္။ စာေရးသူသည္ သိပ္ေတာ္၊ သိပ္တတ္ေနတဲ့ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ လုံးဝ မဟုတ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အမွားမ်ားပါလွ်င္ ခြင့္လႊတ္ၾကပါလုိ႔ ….

ျဖဴ ျဖဴ

Tuesday, February 25, 2014

ကာလရှည်ပေးရန်တာဝန် Long-Term Notes Payable


ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့အနက္ ထင္ရွားတဲ့ Notes Payable အေၾကာင္းေရးမလုိ႔ပါ။ Notes Payable မွာ ကာလတို နဲ႔ ကာလရွည္ ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ Short-term Notes Payable ကေတာ့ တစ္ႏွစ္အတြင္း သုိ႔မဟုတ္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈကာလ ၂ ခုအနက္ ပိုရွည္တဲ့ ကာလ အတြင္း အေၾကြး ကို ေပးဆပ္တယ္ဆုိရင္ ကာလတိုျဖစ္ပါတယ္။ Long-term Notes Payable ကေတာ့ Bonds နဲ႔ ဘာတူ သလဲ ဆုိရင္ ပုံေသ သတ္မွတ္ထားတဲ့ သက္တမ္းေစ့ရက္စြဲရယ္၊ ေနာက္ စာခ်ဳပ္ေပၚမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုးႏႈန္းရယ္ ပါတာေတြ တူပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း Notes ကေတာ့ Bonds လုိမ်ိဳး securities ေတြ အေရာင္းအဝယ္လုပ္တဲ့ ေစ်းကြက္မွာေတာ့ အေရာင္းအဝယ္မလုပ္ပါဘူး။ သူ႔အတြက္ ready market မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြက ကာလရွည္ notes နဲ႔ bonds ေတြကို ထုတ္ၾကပါတယ္။ notes နဲ႔ bonds အတြက္ စာရင္း သြင္းပုံျခင္းကလဲ တူတူပါဘဲ။ bond ကဲ့သို႔ဘဲ note ကိုလဲ သူ႔ရဲ႕ အနာဂတ္ အတိုး နဲ႔ အရင္း cash flows ရဲ႕ လက္ရွိကာလ တန္ဘိုးနဲ႔ တန္ဘိုး   ျဖတ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီက note ရဲ႕ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ discount သို႔မဟုတ္ premium ကို ျဖန္႔ၿပီး ခြဲေဝပါတယ္။



Face Value နဲ႔ ထုတ္တဲ့ Notes


Bond တုံးကလိုပါဘဲ။ face value နဲ႔ထုတ္ရင္ Notes ေပၚမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ stated rate နဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲက effective rate က တူတယ္။ ဒါဆုိရင္ note ရဲ႕ လက္ရွိတန္ဘိုး present value ဟာ note သက္တမ္းေစ့ ရင္ ျပန္ေပးရမဲ့ note ေပၚမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ face value နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ "AA" ကုမၸဏီက $10,000 တန္ note ကို ထုတ္တယ္ဆုိပါေတာ့။ တနည္းအားျဖင့္ ဘဏ္ကို အဲဒီ note ကုိေပး လုိက္ၿပီး ဘဏ္ကေန $10,000 ေခ်းတာေပါ့ေနာ္။ note ေပၚက အတုိး ၁၀% နဲ႔   ေစ်းကြက္ထဲက အတိုး ၁၀% တူေနလုိ႔ face value အတိုင္းဘဲ ကုမၸဏီက ရတာ။ ကုမၸဏီက ဘယ္လုိစာရင္းသြင္းသလဲဆုိရင္ -


ႏွစ္ကုန္လု႔ိ အတိုးေပးတဲ့ အခါမွာလဲ Interest Expense  မွာ  Debit $1,000  နဲ႔ Cash မွာ $1,000  စာရင္းသြင္း ပါတယ္။  ဒါက အေျခခံပါ။ တကယ္တမ္းမွာ stated rate နဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲက effective rate တို႔ တူတယ္မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လဲ Notes ကို ထုတ္တဲ့ အခါမွာ face value နဲ႔ ထုတ္ေလ့မရွိပါဘူး။ bond တုံးကလုိဘဲ stated rate က effective rate ထက္မ်ားရင္ premium နဲ႔ ထုတ္ၿပီး နည္းေနရင္ေတာ့ discount နဲ႔ ထုတ္ပါတယ္။ face value နဲ႔ မထုတ္တဲ့ notes မ်ားထဲကမွ Zero-Interest Bearing Notes ကို ရွင္းလင္းပါမယ္။

Zero-Interest Bearing Notes


Zero Interest ဆိုတဲ့ အမည္ အတုိင္းဘဲ Interest မရွိပါဘူး။ non-interest bearing note လုိ႔လဲ   ေခၚပါတယ္။ ထုတ္တဲ့အခါမွာ ကုမၸဏီက ေငြသားလုိအပ္လုိ႔ ထုတ္တာဆုိရင္ notes ရဲ႕ present value လက္ရွိတန္ဘိုးကို ရလာတဲ့ ေငြသားနဲ႔ တိုင္းတာပါတယ္။ interest rate မပါတဲ့အတြက္ notes ရဲ႕ present value ကုိ implicit rate နဲ႔ တြက္ပါတယ္။ implicit rate ဆိုတာကေတာ့ ကုမၸဏီက အခုရလာတဲ့   ေငြနဲ႔ အနာဂတ္မွာ ျပန္ေပးရမဲ့ ေငြပမာဏတုိ႕ကို ညီမွ်ေစတဲ့ rate ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ notes ကို ထုတ္တဲ့ ကုမၸဏီက စာခ်ဳပ္ေပၚမွာပါတဲ့ face value တနည္းအားျဖင့္ စာခ်ဳပ္ရက္ေစ့တဲ့ အနာဂတ္မွာ ျပန္ေပးရမဲ့   ေငြပမာဏနဲ႔ အခုကုိယ္ရလုိက္တဲ့ေငြ present value ၾကားက   ျခားနား ခ်က္ကို discount အျဖစ္ မွတ္တမ္း တင္ၿပီး notes ရဲ႕ကာလတစ္ေလွ်ာက္ Interest Expense ထဲကို ျဖန္႔ၿပီး ခြဲေဝ amortize လုပ္ပါတယ္။

တစ္ခု သတိျပဳရမွာက zero-interest bearing note မွာ face value ထက္ ေလွ်ာ့ရတာခ်ည္းပါဘဲ။ ေငြရဲ႕ တန္ဘိုးဆိုတာက အခုကာလ တန္ဘိုးနဲ႔ အနာဂတ္ကာလ တန္ဘိုး ဘယ္ေတာ့မွ မတူပါဘူး။ ေယေဘုယ် အားျဖင့္ကေတာ့ ေငြတန္ဘိုးဆုိတာ အၿမဲက်ေနတာပါဘဲ။ အခု   ေငြ ၁,၀၀၀ နဲ႔   ေနာက္တစ္ႏွစ္ေနၿပီး   ေငြ ၁,၀၀၀ မတူေတာ့ဘူးေလ။ အတိုးမရွိတဲ့ note ျဖစ္တဲ့အတြက္ face value နဲ႔ present value ၾကားက   ျခားနားခ်က္ကို အတိုးစရိတ္အျဖစ္နဲ႔ note သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ျဖန္႔ၿပီးခြဲေဝ လုိက္တာပါ။ ခြဲေဝတဲ့ နည္းလမ္း ကေတာ့ effective-interest method ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာႏွင့္တကြ ရွင္းလင္းျပပါမယ္။ AA company က $10,000 ၊ ၃ ႏွစ္ ၊ zero-interest bearing note ကို BB company သုိ႔ ထုတ္ပါ  တယ္။ AA Co: က BB Co: ဆီက note ထုတ္ၿပီး ေငြေခ်းတာေပါ့။ AA က ၃ႏွစ္ သက္တမ္းေစ့ရင္ BB ကိုေပးရမဲ့ စုစုေပါင္း ေငြပမာဏ $10,000 ရဲ႕ present value ကို ရွာဖုိ႔အတြက္ implicit rate က 9% လုိ႔ ယူဆမယ္။ period က ၃ ႏွစ္၊ rate က 9% ၊ Time value table 2 Present Value of a Single Sum မွာ ရွာလုိက္တဲ့အခါ  9% မွာရွိတဲ့ ၃ ကာလအတြက္ $1 ရဲ႕ present value ကေတာ့ $0.77218 ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ $10,000 အတြက္ present value ကေတာ့ $7,721.80 ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းလွည့္ေျပာရင္ AA က ၃ႏွစ္ သက္တမ္းေစ့ရင္ BB ကိုေပးရမဲ့ စုစုေပါင္း ေငြပမာဏ $10,000 နဲ႔  အဲဒီ $10,000 ရဲ႕ present value ျဖစ္တဲ့အခု note ထုတ္လုိက္ တဲ့ေန႔မွာ ရတဲ့ ေငြပမာဏ $7,721.80 ကုိ ညီမွ်ေစတဲ့ implicit rate ကေတာ့ 9% ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

AA Co: က note ထုတ္ၿပီး ေငြေခ်းတာကို ေအာက္ပါအတုိင္း မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။

  Discount on Notes Payable မွာ သြင္းထားတဲ့ $2,278.20 က ၃ ႏွစ္စာအတြက္ ႏွစ္စဥ္ ျဖန္႔ၿပီး ခြဲေဝ ရမဲ့ discount ပမာဏဘဲ   ျဖစ္ပါ  တယ္။ interest expense ထဲကို ခြဲေဝမွာပါ။ ခြဲေဝတဲ့နည္းက straight line method ျဖစ္တယ္ဆုိရင္ ၃ နဲ႔စားၿပီး ႏွစ္စဥ္ အညီအမွ် ခြဲေဝရ  မွာပါ။ သုိ႔ေသာ္လည္း effective-interest method ကို သုံးတာျဖစ္လုိ႔ discount amortization and interest expense schedule   ျပဳလုပ္ၿပီး တြက္ပါမယ္။

AA Co: က ရတဲ့ေငြ $7,721.80 ကို Note ရဲ႕ carrying amount မွာ တည္ထားပါတယ္။ ၿပီးရင္ အဲဒီ amount ကို implicit rate 9% နဲ႔ ေျမႇာက္တဲ့အခါ interest expense ကုိ ရပါတယ္။ interest expense က AA Co: ကေပးရတဲ့  ေငြသားအတုိးမဟုတ္ပါဘူး။ zero interest note ျဖစ္လုိ႔ အတုိးကို ေငြသားနဲ႔ မေပးရတဲ့ အတြက္ Cash paid column ေအာက္မွာ သုညေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္က $10,000 အျပည့္မရဘဲ ေလွ်ာ့ ရတဲ့အတြက္ ေလွ်ာ့ေပးလုိက္ရတဲ့ေငြကို interest expense ထဲမွာ ၃ ႏွစ္စာျဖန္႔ၿပီး recognize လုပ္ရတာပါ။ 

Present Value of Notes Payable = Present Value of Face Amount + Present Value of Cash Interest Payments
                                            = $7,721.80 + $0
                                            = $7,721.80

Interest Expense = Present Value of Note at the beginning of the period x Effective Interest Rate for the period
                             = $7,721.80 x 9%
                             = $694.96
Amortization of Discount on Note = Interest Expense - Cash Interest Paid
                                                = $694.96 - $0
                                                = $694.96
Carrying Amount of Note at the end of Year 2 = Carrying Amount of Note at Year 1 + Discount Amortized
                                                               = $7,721.80 + $694.96
                                                               = $8,416.76
Amortization Schedule ထဲက တြက္ခ်က္မႈမ်ားကုိ ရွင္းျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ အဲဒီ အတိုင္း တြက္သြားရပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကုန္ရင္ တစ္ခါ journal entry သြင္းပါတယ္။
ပထမႏွစ္ ကုန္ဆုံးတဲ့အခါ AA Co: က သြင္းမဲ့ journal entry ကို ၾကည့္ပါ။

ဒုတိယႏွစ္ကုန္ဆုံးတဲ့အခါ သြင္းမဲ့ journal entry ကိုၾကည့္ပါ။


တတိယႏွစ္ ကုန္တဲ့အခါမွာ discount amortized ေရာ၊ ေခ်းထားတဲ့ေငြကို ျပန္ေပးတာေရာ ၂ မ်ိဳးစလုံးကို စာရင္းသြင္းပါမယ္။

Journal Entry မ်ားမွ Interest Expense က သက္ဆုိင္ရာႏွစ္အလုိက္ Income Statement မ်ားကို သြား ပါတယ္။ Discount on Notes Payable နဲ႔ Carrying Amount က Balance Sheet ကို သြားပါတယ္။ စုစုေပါင္း discount ပမာဏ $2,278.20 သည္  AA ကုမၸဏီက ၃ ႏွစ္ကာလတစ္ေလွ်ာက္မွာ note ေပၚမွာ က်ခံရတဲ့ စရိတ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Time Value Table မ်ားကို Attach လုပ္ေပးထားပါတယ္။


Interest-Bearing Notes အေၾကာင္းကို ေနာက္ေဆာင္းပါးမွာ ေရးပါမယ္။

Kieso, Weygandt, ႏွင့္ Warfield တုိ႔ေရးသားေသာ Intermediate Accounting  14th edition ကို မီွျငမ္း ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။

ျဖဴ ျဖဴ



5 comments:

  1. Enhance my knowledge by reading this article.

    ReplyDelete
  2. စာထဲမွာပဲ သင္ဖူးေသးတယ္မမ။ လက္ေတြ႕ေတာ့ transaction မသြင္းဖူးေသးဘူး

    ReplyDelete
    Replies
    1. တူတူပါဘဲ ညီမေရ .. ညီမေလး သိခ်င္တဲ့ topic က ဘာလဲ မသိဘူးေနာ္ ..

      Delete
  3. This comment has been removed by a blog administrator.

    ReplyDelete