လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို နိုင္ငံတကာတြင္ သုံးစြဲေနၾကၿပီး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖဳိးမႈတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားသည္ အေရးႀကီးေသာ က႑ အျဖစ္ပါ၀င္ ပါသည္။ ဖြံ႕ၿဖဳိးၿပီးႏိုင္ငံႀကီးမ်ားသည္ ၄င္းတို႔ ႏိုင္ငံ၏ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္မႈကို ၿခဳိးၿခံေခၽြတာၿပီး အျခားေသာ ျပည့္ၿဖိဳး စြမ္းအင္ (Renewable Energy) ျဖစ္သည့္ ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ ေလတိုက္ ႏႈန္းတို႕မွ လွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားမွ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ျခင္း (Waste to Energy) စသည့္ လွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္မႈ နည္းလမ္းမ်ားကို စူးစမ္းေလ့လာေဆာင္ရြက္ေနၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနအားျဖင့္ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ားစြာရွိေနေသးသျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္ရန္ အခက္အခဲ မရွိေသးေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထိုသို႕ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားမ်ားကို ေရအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕၊ ေရေႏြးေငြ႔ ႏွင့္ အပူစြမ္းအင္ သုံးေသာ နည္းမ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း ထုတ္လုပ္ ၿပီး၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားသုံးစြဲသူမ်ား လက္ဝယ္ ေရာက္ရွိ ေအာင္ ပို႔လႊတ္ျခင္း၊ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းမ်ား ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဗို႔အားျပည့္ဝေသာ၊ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ျပတ္ေတာက္ျခင္းမရွိေသာ အေျခ အေနသို႔ေရာက္ရွိမွသာ မီးသုံးစြဲသူမ်ား၏ စိတ္ခ်မ္းေျမ့မႈ၊ ေက်နပ္မႈ ရရွိ မည္ျဖစ္ပါသည္။
ဤသို႔ျဖစ္ေစရန္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ထုတ္လုပ္ေနရုံျဖင့္မၿပီးဘဲ သုံးစြဲသူ၏လက္ဝယ္သို႔ ျပည့္ျပည့္ဝဝ ေရာက္ရွိရန္မွာ အထူး အေရး ႀကီးပါသည္။ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္သည့္ Infrastructure (အေျခခံအေဆာက္အအုံ) ကိုသာ တည္ေဆာက္ၿပီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ပို႔လႊတ္ျခင္းႏွင့္ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္း စသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ မတည္ေဆာက္ခဲ့ပါက စိတ္ခ် ယုံၾကည္ရေသာ Riliable Power လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို သုံးစြဲသူမ်ားလက္ဝယ္ ေရာက္ရွိ လိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိရွိသင့္ပါ သည္။ အေျခခံအေဆာက္အအုံ အပိုင္းပါလာၿပီျဖစ္၍ ေငြေရးေၾကးေရးက႑လည္း ပါလာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေငြေရးေၾကးေရးမေတာင့္တင္းသျဖင့္ အဆိုပါက႑မ်ား တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရံပုံေငြ (IMF)၊ ကမၻာ့ဘဏ္ (World Bank) စသည့္ အဖြဲ႕မ်ား၏ အကူအညီ မ်ားေတာင္းခံၿပီးမွသာ တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေငြေၾကးမရွိဘဲ ဘာမွျဖစ္မလာႏိုင္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
Power Outage ၊ Power Losses မ်ား၏ အေၾကာင္းအရင္းသည္ ေငြေၾကးမျပည့္စုံျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ မည့္သည့္အခ်ိန္တြင္ မည္သို႔ျဖစ္ လာမည္ကို ႀကဳိတင္ ေမွ်ာ္ေတြးႏိုင္ပါလ်က္ ေငြေၾကးမျပည့္စုံ မႈေၾကာင့္ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ဘဲ တတ္စြမ္းမႈရွိသေလာက္ ဖာေထးျပဳျပင္ေနရေသာ အေျခအေနတြင္သာ ရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ Power Outage ၊ Power Losses မ်ားျဖစ္ေပၚ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
မိမိအိမ္ရွိ မီးခလုတ္၊ ရုံးႏွင့္ စက္ရုံမ်ားရွိ မီးခလုတ္မ်ားဖြင့္၍ အလင္းေရာင္ ရရွိမွသာ၊ စက္မ်ားလည္မွသာ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားရရွိ သည္ဟု ေျပာ၍ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ အေျခအေန ေရာက္ရွိရန္ အဆင့္မ်ားစြာရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ အဆင့္တိုင္းတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပ်ာက္ဆုံးမႈ ရွိေနသည္ျဖစ္၍ စနစ္ေကာင္းမြန္မႈ၊ သုံးစြဲ ထားေသာ ပစၥည္းမ်ား ေကာင္းမြန္မႈ ရွိမွသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပ်ာက္ဆုံးမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း နည္းပါးမည္ျဖစ္ပါသည္။ စနစ္ႏွင့္ပစၥည္းမေကာင္းပါကေပ်ာက္ဆုံးမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်ားမည္ျဖစ္ ပါသည္။ ထုတ္လုပ္မႈအပိုင္း၊ ပို႔လႊတ္မႈအပိုင္းႏွင့္ ျဖန္႔ျဖဴးမႈအပိုင္းတို႔တြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပ်ာက္ဆုံးမႈ ပုံစံ နွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္-
(က) နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ ေပ်ာက္ဆုံးမႈ (Technical Losses)
(ခ) နည္းပညာဆိုင္ရာမဟုတ္ေသာ ေပ်ာက္ဆုံးမႈ (Non Technical Losses)
နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ ေပ်ာက္ဆုံးမႈအတြက္ ေငြေၾကးအကုန္အက်ခံၿပီး စနစ္မ်ား ျပဳျပင္ျခင္း၊ သုံးစြဲေသာ ပစၥည္းမ်ားလဲလွယ္ျခင္း၊ အစားထိုးျခင္း စသည္တို႔ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ နည္းပညာဆိုင္ရာမဟုတ္ေသာ ေပ်ာက္ဆုံးမႈအတြက္ စနစ္မ်ား ေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္၍ ေလ်ာ့က်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။
တိတိက်က် ေျပာရမည္ ဆိုပါလွ်င္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ရွိ ခရုိင္ (၄)ခရိုင္အနက္ ေတာင္ပိုင္းခရုိင္တြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ေပ်ာက္ဆုံးမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း (၃၈.၃၅)% ရွိေနရာမွ သံလ်င္၊ ခရမ္း၊ သုံးခြ စသည့္ ၿမဳိ႔နယ္မ်ားတြင္ OMR (Offsite Meter Reading) စနစ္ Digital Meter မ်ား အစားထိုးလဲလွယ္ခဲ့ရာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလမွ စ၍ ေပ်ာက္ဆုံးမႈရာခိုင္ႏႈန္း (၂၃.၃၄)% ထိ က်ဆင္းသြား ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထိုသို႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပ်ာက္ဆုံးမႈေလ်ာ့က် ေစရန္အတြက္ OMR စနစ္ Digital Meter ေပါင္း (၂၁,၅၀၈) ႏွင့္ ကုန္က်စရိတ္ (က်ပ္ ၁,၉၇၆,၅၃၀,၄၄၀) ကုန္က်ခံခဲ့ရပါသည္။ ထို႔ကဲ့သို႔ Digital Meter မ်ားနွင့္ လဲလွယ္ၿပီး ထြက္ရွိ လာေသာ မူလ Analog Meter မ်ားကို စက္ရုံတြင္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ့သမွ် မီတာေပါင္း( ၆,၁၆၉ ) ျပန္လည္ ရရွိၿပီး၊ ေငြက်ပ္ ေပါင္း ( ၁၃၈,၈၀၂,၅၀၀ ) သက္သာမႈ ရရွိခဲ့ပါသည္။ တပ္ဆင္ၿပီး Digital Meter ေပါင္း (၂၁,၅၀၈) အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ က်ပ္ (၁,၉၇၆,၅၃၀,၄၄၀)၊ လွ်ပ္စစ္မီတာယူနစ္တိုးတက္လာခဲ့ သာ ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့သည့္ ၀င္ေငြတိုးတက္မႈ (က်ပ္ ၆၉,၁၂၄,၁၆၃) ေၾကာင့္ အရင္းေက်ရန္ ( ၂၈.၅ ) လသာေစာင့္ ဆိုင္းရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မူလတပ္ဆင္ခဲ့ေသာ Analog Meter မ်ားသည္ နွစ္ကာလၾကာျမင့္စြာ သုံးစြဲခဲ့ျခင္း၊ မီးအား က်ေသာအခါ အလုပ္မလုပ္ျခင္း၊ မီတာဖတ္ စာေရးမ်ား မွန္ကန္စြာ မဖတ္ျခင္း၊ မီတာမ်ားကို ျပဳျပင္၍ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို မသမာေသာနည္းျဖင့္ ခိုးယူသုံးစြဲျခင္း စသည္မ်ားေၾကာင့္ ေပ်ာက္ဆုံးမႈႏွစ္မ်ိဳးစလုံး ျဖစ္ေပၚေနခဲ့ပါသည္။ Digital Meter မ်ား လဲလွယ္တပ္ဆင္ လိုက္ျခင္းျဖင့္ အထက္ပါ အခ်က္နွစ္ခ်က္စလုံး ေျဖရွင္းၿပီးသား ျဖစ္သြားၿပီျဖစ္ပါသည္။
Unit Losses က်ဆင္းေအာင္ လုပ္ျခင္းသည္ တစ္နည္းအားျဖင့္ System Improvement လုပ္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ Overload (၀န္အားျပည့္ေနေသာ) ထရန္ စေဖာ္မာမ်ားကို ထပ္မံ၍ ထရန္စေဖာ္မာမ်ား ျဖည့္ေပးျခင္း၊ ၾကိဳးေသး၍ မီးအားက်ေနေသာ ေနရာမ်ားကို ၾကိဳးၾကီးလဲ၍ မီးအားျပည့္ေအာင္လုပ္ေပးျခင္း၊ Protection မ်ား မရွိ၍ ထရန္စေဖာ္မာ တစ္လုံးခ်င္း မီးပိတ္ျပဳျပင္လိုလွ်င္ ခြဲရုံ Feeder မ်ားမွ ပိတ္ေနရ၍ မလိုလားအပ္ဘဲ အျခားေသာရပ္ကြက္မ်ားပါ မီးျပတ္ေန ရျခင္း စသည္မ်ားမွာ ေငြေၾကး အကုန္မခံပါ ဘဲ ေဆာင္ရြက္၍ မရေသာ ကိစၥမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
Unit Losses က်ဆင္းေအာင္ လုပ္ရမည့္ အခ်က္ထဲတြင္ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္း စတင္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေသာ EPC မတိုင္မီ လက္ထက္ ကတည္းက Switch Gear မ်ားကို ယခုထက္တိုင္ ျပဳျပင္သုံးစြဲ ေနရ ဆဲသည္လည္း ပါဝင္ပါသည္။ မီး ဘယ္အခ်ိန္ထပ်က္မလဲကို ရင္တမမနွင့္ ေစာင့္ေနရ သလို မိမိတို႕ ကိုင္တြယ္ သုံးစြဲေနသည့္ ပစၥည္းမ်ား၏ Outmoded ျဖစ္ေနျခင္းက အျမဲတမ္း ေျခာက္လွန္႔လ်က္ရွိရာ မင္းတို႔မီးက Stable ျဖစ္ရဲ႕လား၊ Reliable ျဖစ္ရဲ႕လား ဆိုတဲ့ နိုင္ငံျခားသားမ်ား၏ ေမးခြန္းကို ေျဖရဲစရာ အေၾကာင္းမရွိခဲ့ပါ။ ျမန္မာစကားမွာ နည္းနည္းနဲ႕ က်ဲက်ဲဝိုင္း ဆိုသလို လုပ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖင့္ ယခုလက္ရွိအေျခအေနကိုေရာက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါ သည္။
ဒါေၾကာင့္ ေခတ္ေတြ၊ စနစ္ေတြ၊ လူေတြကို ေျပာမေနဘဲ မီးမွန္ေသာ၊ မီးအားျပည့္ေသာ၊ မီး တစ္နည္းအားျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျပည့္ျပည့္ဝဝနွင့္ မွန္မွန္ လာေအာင္ Losses မ်ား က်ဆင္းေစေရး အတြက္ မိမိတို႔ တာဝန္ယူေနစဥ္ ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ၊ နည္းပညာေထာက္ပ့ံ မႈမ်ား ရယူကာ ျပည္သူမ်ား စိတ္ခ်မ္းေျမ့စြာ ေနႏိုင္ၿပီး ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ နိုင္ေရး ၾကိဳးပမ္းသြားၾကပါစို႔ဟု တင္ျပရင္း ရပ္နားခြင့္ျပဳပါ။
ေရးသားသူ
လင္းေရာင္
လင္းေရာင္
No comments:
Post a Comment