ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ေဆာင္းပါးက model ကို သုံးၿပီး ဘ႑ာေရး မူဝါဒက စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံကို ဘယ္လုိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိသလဲ ၾကည္႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဘ႑ာေရး မူဝါဒ ဆိုတာ အသုံးစရိတ္နဲ႔ အခြန္အခ ကို ေျပာတာေပါ႔။ အစုိးရက သူ႔ရဲ႕ အသုံးစရိတ္ သုိ႔မဟုတ္ အခြန္အခရေငြ ကို အတိုး အေလွ်ာ႔ လုပ္တဲ႔ အခါမွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကုန္စည္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈ ကုန္ထြက္ေတြရဲ႕ဝယ္လုိအားကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး စုေဆာင္းမႈ national saving ၊ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈ investment န႔ဲ အားမွ်ေျခ အတိုးႏႈန္း equilibrium interest rate တို႔ကိုပါ ေျပာင္းလဲ သြားေစပါတယ္..။
အစိုးရ အသုံးစရိတ္ တိုးျမႇင္႔ျခင္း
ပထမဆုံး အစုိးရရဲ႔အသုံးစရိတ္ ΔG ပမာဏ တိုးတက္လာတာကို စဥ္းစားပါမယ္..။ အဲလုိ တုိးျခင္း အားျဖင္႔ ကုန္စည္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈ ΔG ပမာဏ ခ်က္ျခင္းလက္ငင္း တိုးလာပါမယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စုစုေပါင္း ကုန္ထြက္ Y ကို ကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုမ်ားနဲ႔ ကန္႔သတ္ထားတဲ႔အတြက္ အစိုးရအသုံးစရိတ္ကို တိုးျမႇင္႔မႈဟာ အျခားေသာ အစိတ္အပိုင္း ေတြကို ေလွ်ာ႔ခ်မွ ရပါမယ္။
ဘာလုိ႔လဲ ဆိုေတာ႔ အသားတင္ဝင္ေငြ Y-T ကလဲ မေျပာင္းလဲတဲ႔ အတြက္ စားသုံးမႈကလဲ မေျပာင္းလဲပါ ဘူး။ ဒီေတာ႔ အစိုးရ အသုံးစရိတ္ တိုးလုိက္တာဟာ ရင္းႏွီးျမႇုဳပ္ႏွံမႈမွာဘဲ ညီမွ်တဲ႔ ပမာဏ ေလွ်ာ႔ခ်ရပါတယ္။ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ က်ဆင္းသြားေစဖုိ႔အတြက္ အတိုးႏႈန္းက တက္ရမွာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အစိုးရ အသုံးစရိတ္ တိုးျမင္႔လာတာဟာ အတိုးႏႈန္းကို တိုးေစၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို က်ဆင္းေစပါတယ္။ အစိုးရ အသုံးစရိတ္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ဖယ္ထုတ္ပစ္လုိက္တာကို crowd out effect လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အစိုးရ အသုံးစရိတ္ တက္လာတဲ႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို အမိအရ ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖုိ႔ အတြက္ ေငြေခ်းဌား ႏိုင္တဲ႔ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ထည္႔စဥ္းစားရပါမယ္။ အစိုးရက အခြန္အခေတြ တုိးရလုိ႔ အသုံးစရိတ္ကို တိုးသုံးတာ မဟုတ္တဲ႔ အတြက္ အစုိးရက ေငြေခ်းဌားယူၿပီး အသုံးစရိတ္အတြက္ ကုန္က်ေငြ ကို ျဖည္႔ဆည္းရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင္႔ အစုိးရ စုေဆာင္းေငြ public saving က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ပုဂၢလိက စုေဆာင္းမႈ private saving မေျပာင္းလဲ ဘူးဆိုရင္ အစိုးရရဲ႕ ေငြေခ်းဌားမႈ government borrowing သည္ national saving ကို က်ဆင္းသြားေစပါတယ္။
ေအာက္က graph မွာ national saving က်ဆင္းတာကို ေဒါင္လုိက္မ်ည္း saving ဘယ္ဘက္ကို ေရြ႕သြား တာနဲ႔ ျပပါတယ္။ တနည္းအားျဖင္႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ loanable funds ေရာင္းလိုအား က်ဆင္းသြား တာပါ။
N. Gregory Mankiw ေရးသားေသာ "Macroeconomics" 6th edition မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ထုတ္ႏုတ္ ဘာသာ ျပန္ဆုိပါသည္။
ကနဦး အတိုးႏႈန္း r1 မွာ loanable funds အတြက္ ဝယ္လုိအားဟာ ေရာင္းလိုအားထက္ မ်ားပါတယ္။ အားမွ်ေျခ အတုိးႏႈန္း ဟာ r1 ကေန ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ဥ္းေကြးနဲ႔ စုေဆာင္းမႈ မ်ဥ္းေကြး အသစ္ S2 တုိ႔ ဆုံတဲ႔ အမွတ္ r2 သုိ႔ တက္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အစိုးရ အသုံးစရိတ္ တက္တာဟာ အတိုးႏႈန္းကို r1 ကေန r2 သို႔ တိုးသြားေစပါတယ္။
အခြန္အခ ေလွ်ာ႔ခ်မႈ
အခု အခြန္အခ ေလွ်ာ႔ခ်မႈ ပမာဏ ΔT ကို စဥ္းစားပါမယ္။ အစုိးရက ျပည္သူေတြကို ေကာက္ခံတဲ႔ အခြန္ အခကို ေလွ်ာ႔ခ်တာဟာ အိမ္ေထာင္စုေတြရဲ႕ အသားတင္ ဝင္ေငြကို တိုးလာေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ စုေဆာင္းမႈလဲ တိုးလာပါတယ္။ အသားတင္ ဝင္ေငြက ΔT ပမာဏ တုိးလာၿပီး စားသုံးမႈကေတာ႔ ထပ္မံ စားသုံးမႈ အလားအလာ marginal propensity to consume (MPC) ရဲ႔ ΔT ဆ ပမာဏ တိုးလာ ပါတယ္။ ထပ္မံ စားသုံးမႈ အလားအလာ MPC ျမင္႔တက္ေလေလ၊ အခြန္အခ ျဖတ္ေတာက္ေလွ်ာ႔ခ်မႈ ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္က ႀကီးေလေလဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံရဲ႕ ကုန္ထြက္ကို ကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုမ်ားနဲ႔ ကန္႔သတ္ထားၿပီး အစိုးရ အသုံး စရိတ္က ဘ႑ာေရး မူဝါဒအရ ကိန္းေသ ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ စားသုံးမႈမွာ တုိးလာတာဟာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမွာ ေလ်ာ႔က်ရပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ က်ဆင္းဖုိ႔အတြက္ အတိုးႏႈန္းဟာ ျမင္႔ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အခြန္အခေတြ ေလွ်ာ႔လုိက္တာဟာ အစိုးရ အသုံးစရိတ္ တိုးျမႇင္႔တာ ကဲ႔သုိ႔ဘဲ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ဖယ္ထုတ္ ၿပီး အတိုးႏႈန္းကို တက္လာေစပါတယ္။
အခြန္အခကို ΔT ပမာဏ ေလွ်ာ႔တာဟာ အသားတင္ဝင္ေငြကို အလားတူ ΔT ပမာဏ တုိးေစၿပီး စားသုံးမႈ ကေတာ႔ (MPC x ΔT) ပမာဏ တိုးလာေစပါတယ္။ national saving S = Y- C - G ကေတာ႔ စားသုံးမႈ တိုးတဲ႔ ပမာဏ အလုိက္ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ အထက္ပါ graph မွာ ျပထားသလို စုေဆာင္းမႈ ေလ်ာ႔က်တာဟာ loanable funds ရဲ႕ေရာင္းလုိအားကို ဘယ္ဘက္ သို႔ ေရြ႕သြားေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အတိုးႏႈန္း တက္လာၿပီး ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈကို crowd out လုပ္လုိက္ပါေတာ႔တယ္။
ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဝယ္လိုအား ေျပာင္းလဲ ျခင္းကို ေရးသားပါဦးမည္။
ဖတ္ရွဳ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္ပါေစ။
N. Gregory Mankiw ေရးသားေသာ "Macroeconomics" 6th edition မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ထုတ္ႏုတ္ ဘာသာ ျပန္ဆုိပါသည္။
ဖြူဖြူ
ဗဟုသုတေတြအမ်ားၾကီးရပါတယ္ ညီမေရ
ReplyDeleteဆက္ျပီေရးပါေနာ္ အားေပးေနပါမယ္..
အစ္မေရ.. အားေပးတာ အရမ္း အရမ္းကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္.. ^_^
ReplyDeleteဒီေန႔လဲ လာလည္သြားပါတယ္ ညီမေရ
ReplyDeleteလာလည္ေပးတာကို တကယ္႔ကိုပဲ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ေနာ္..
Delete